14 ?????? 1991 ???? ????????? ?. ?-? ?????? ?????? ?????? ???? ? ??????????????? ?????????? ??????????? ???????.
????? ?????? ?????? ????????? 29 ????????? 1905 ???? ? ???? ??????, ???? ??????. ?? ???????? ???? ? ????? ??????, ????? ?????????? ????????? ????????, ??????? ? ??????? ?????????, ??? ???? ? ????? ?????????. ?? ??????? ?????, ??? ???????? ????????? ?? ??????????.????? ????? ???? ? ?? ???????? ???????????? ???????????, ??? ???????????? ???????? ???????? ?????????????, ???? ?????????? ?? ?????????? ???????????? ? ???????. ??? ?. ?????? ?????? ???????? ??????? ??????? ????????. ? ????? ??? ??????? ??? ?????????. ?????????? ????????, ????????? ?? ? ?????????, ?. ?????? ????????? ? ????, ? ??????????????? ???????????? (1926-1931 ?.?.). ??? ??, 16 ?????? 1931 ?., ??? ?????????????.
????? ?????????? ?? ????????? ????? ????????? ? ???????? ????????? ?????????? ????????? ? ????????. ?????????? ?? ??????? ???, ???? ???? ???????? ??????? ????????? ??????. ?? ????????? ????????? ???? ???????? ? ?????????????. ? ?????? ??????? ???? ?????? ???????? ??????????. ? ???? ?????? ????? ???????? ?????????? ?. ?????? ?????? ???? ????? ????? ?? ?????? ?? ?????????.
?????? ?????? ???????? ????? ??? ??????? ? ?????????, ?????????? ???????? ? ??????a?? ??????????? ? ??????? ???????? ?????-??????????? ??????. ????? ?????? ?????? ???????????? ??????? ???????? ??????????? ?????????. ?? ???? ? ????? ???????? ????? ?????? ?????? ???????, ???????? ???? ????? ?????? ?????? ??????? ?? ???????? ??????? ? ??????????? ?????????. ??-?????, ???????? ?????? ????????. ???? ???? ??????? ?????? ????, ? ??? 1933 ???? ??????????? ?? ?????. ??. ???? ????????? ? ????? ??????. ????? ???? ???????? ? ???? ???? ??????, ????????? ?????????, ????? ??? ???? ???? ???????? ?????????: ???????? ? ?????????. ??? ???? ???? ????? ???? ????? (?????? ???? ???????? ?????????), ???? ?????? ??????, ?????? ????, ????????? ??????????. ???????? ?? ????? ??????????? ????? ?? ?????? ????, ???? ????????? ?????? ??????? ?????? ???????? ? ?????????, ?? ??????? ?????? ???????? ???????? ??????????. ????? ?????? ???????, ?? ?????? ???????? ? ??????????? ????????? ?? ?????????? ???? ??????????. ???????, ?????? ?. ?????? ?????? ?? ??? ??? ??? ????? ??????? ????????? ? ??? ??????????? ? ?????????.
???? ????? ?????? ??????? ????: ??????????? ? ????????? ?? ???? ???? ??????? ?????? ??????. ??? ???? ???? ??????, ?? ??? ??? ??? ? ????? ???????, ? ?????? ?????????. ????? ???? ???? ??? ???? ????? ??????????, ? ??? ????? ???? ?????????? ?? ????-??? ???? ? ?????? ??? ??? ??????? ? ??? ????? ????. ??? ??? ??????? ??????????? ??? ???? ???? ??????????, ??? ????, ??? ???? ????? . ? ????? ???????? ?????? ????? ?????? ??????? ?????? ? ??? ??, ?? ????? ?????? ?????? ??????? ? ??????? ????????, ???????? ???????????? ?????? ???????? ????????. ??????? ???????? ? ??????? ??????, ?? ????? ????? ???????? ???????. ??? ??????? ???????? ?????? ??? ???????? ???????, ??? ?????? ?? ?????????. ??, ?????????? ????? ???????? ? ????????? ???????????, ?????? ?????? ? ?? ???????????? ???? ? ?. ???????.
? ??? ?? ???? ??????? ?????? ???? ??????? ???????. ??????? ??? ??, ?? ??? ? ????? ?????? ?????? ????? ?????? ? ????????? ?????????? ? ?????? 50-????? ?????????? ???? ?????????? ???????, ?? ????????? 25 ?????? 1972 ???? ? ??????.
???? ????????? ??????? ?? ??? ???? ???????????? ??? ????? ? ? ???????? ????? ??????, ????????? ??????-????? ????????? ???????? ?? ??, ?? ??????? ??? ???????? ???? ??????? ? ?????????? ???????????? ?????? 50 ?????, ? ???? .10 ? ? ?????????? ?????????, ? ?????? ???? ??? ????????? ????? ? ????? ??????. ?? ??? ?????? ??????? ?????? ??????????, ??????? ?????? ?????? ??????, ?? ??????????? ???????, ?. ?????? ?????? ??????, ?????? ??????, ????? ????, ????????? ??????.
13 ??????? 1963 ?. ????????? ???? 25-?????? ?????? ?????????? ????? ?????? ?????? ???????. ?????? ? ????? ????????? ????? ???? ???? ???????, ?????? ?????, ? ????? ???? ??????? ?????? ?????? ? ?????? ??????. ?? ?????? ????????? ???? ?????? ?????.
? 1965 ???? ?. ??????? ??????? ??????? ?????? ??????. ?? ???????? ???? ??????? ?????? ???????, ??????? ??????? ???? ???? ????????? ???????? ?????????, ???????????? ?????-??????????? ???????? ? ????????? (?????? ??? 10 ??????? 1965 ?.). ?? ?????? ???????? ??????? ????? ???? ?????? ?????? ? ?????? ??????.
22 ?????? 1946 ???? ??????? ?????? ???????? ???????? ????? ????????? ??????????? ? ?????????? ????. ???????? ????????? ???? ???? ??????????: ?????? ?. ??????, ?. ?????? ? ?. ??????.
?? ????????? ???????? 12 ?????? 1976 ?. ?????? ?????? ?????? ????????????? ????????? ??? ??????? ??????? ?????? (????????, ?? ??????, ?? ?????? ??????????? ??????????? ????????????? ???????), ????????? ???? ??????? ?????? ?????? ???????????? ????????, ???? ????? ???????? ? ????????? ????????, ? ?. ??????? ??????? ? ??????????? ????????.
31 ?????? 1976 ?. ????????? ?????????? ?????. ?? ????????? ?????????? ???? ??????: ??????????? ?? ?????????? ???? ?????? ?????? ?????-??????????? ??????? ? ???????; ?????????? ?????? ?????????? ?????, ??? ????? ????, ?? ???? ???????????? ?????. ???? ????????? ? ?????????. ?? ?????????? ????????? ????? ?????? ???????????? ??????? ????????? ?????????? ?? 1977 ?. ? ??????, ?? ???? ???????.
???????????? ?????????? ????? ????????? ????? ? ??????????? ????, ????? ??????? ??????, ?? 26 ?????? 1946 ?. ?????????? ???????? ? ?????????? ???? ??????? ???????? ???????????? ? ????????-????????? ???????? ??????; ?????? ?????? ??????? ??????? ?????? ? ????????? ???????? ????????? ???????????? ???????. ???????????? ????? ???????, ??? ??????? ? ????? ????????, ?????? ??? ???????? ???? ?????? ?????? ???????? ? ??????. ???? ???????? ? ???????? ??? ?. ?????? ????? ?? ??????, ? ????, ??? ??????????? ?? ???? ????????? ????????? ?????.
? 1975 ?. ?. ?????? ?????? ?????? ???? ????????, ??? ?? ????? ??????. ?????? ??????????? ???????? ?? ???? ?????, ?? ?? ?????? ???????o?? ???????. ???????? ??? ?????. ??????? ??????????? ??? ???? ???????: ???? ??????, ??????????? ?? ????????.
????? ? ????? ????????, ??????????? ??????? ??????? ??????????? ??? ?????? ?????????????? ???????????? ???????, ????? ???????? ??? ???????? ???? ?????? ?????? ? ??????????? ???????? ????????? ?????????? ?? ???? ?????? ?????? ???????, ? ????? ????????? ???????? ?? ????? ?????????. ? ????????? ?? ?? ???????? ?????? ?????? ???????? ??? 14 ?????? 1977 ???? ?????? ?. ??????? ??????? ??????????? ???????? ??? ?????? ?????-???????????? ?????? ??????, ? ????? ?????????? ??????????? ?????-??????????? ????????.
????? ??????? ???????? ????????? ?? ?????????. ?? ????? ???? ????????: ???????? ???????????? ????????? ???? ???????? ?????????; ?????? ??????? ????????? ???????? ????? ??? ???????????. ??? ??? ??????? ?????? ????? ??? ?????? ?????? ??? ????????? ????? ?????? ??????, ? ?????? ???????????? ???????? ????? ?????? ????????.
????? ?????? ?????? ??? ????? ????????? ? ???????? ?????????? ????? ???????, ??????? ??????????? ???????. ???? ???? ?? ???? ?????????? ???????? ?. ?????? ???????, ???? ??? ?????????? ?? ?????????? ???????? ??????????? ??? ?????????? rp???-?a??????? ??????????? ???????. ???? ?. ?????? ??????, ???? ?????? ????????? ? ???? ???????? ????? ????? ? ????????? ??????????, ??? ???????? ???????, ?? ?????? ?? ????? ?????? ????????? ?? ???? ???????, ?????? ??? ??, ?? ?? ?????? ?p???-?ar????? ? ?????? ?????? ??. ? ??????? ????????? ???????? ??? ??, ?? ?? ??????? ???????? ?????????, ?? ????? ?????? ???????. ?? ? ??????? ???????????, ?? ????? ?????? ?????? ??????? ???????? ? ????????? ????? ??????? ? ????????? ???? ???????????.
? 1987 ?. ???????? ????? ???? ???? ????? ?? ???????? ??????. ??????? ??? ? ???????, ???????, ?? ??? ??????? ?? ????? ?????????? ???????????, ??? ???????????? ???? ?????? ??????, ?????? ???????? ?? ?????? ???????.
????? ?????? ?????? ?????? ?????? ?????? ????? ? ???????? ??????? ? ? ???? ?????? ?????????? ????? ????????. 1 ?????? 1981 ?. ? ?. ??????? ???? ???????? ????????? ????????. ? ????? ????? ?????? ????? ?????? ?????? ??????, ???? ?????? ????????, ???? ????????, ??????? ???????? ? ?????? ???????. ??? ??? ??????????? ??? ??????? ???????????? ??????? ???? ????????????? ?? ???? ??????? ???????.
???????? ????????? ???????? ????????? 9 ????? 1981 ???? ? ??????? ?? ?????? ???? ??????? ?????? ??????, ????? ????? ????????, ??????? ?????????, ????? ?????????, ???????? ????????? ? ??????? ???????.
?? ????????? ?. ?????? ??????? ????????? ??????? ????????? ???????. ?????? ? ?????????? ????????? ???? ???? ????????? ?????? ????? ??????????. ??? ?? ?????????? ????? ?????? ????????? ????????? ?????? ??????? ?????????? ?????? ??????: ?? ????????? ?? ????????? ? ??? 15 ????? 1981 ???? ?????? ??????????? ??????????? ???????? ???? ??????? ??????? ?? ???? ????, ???? ??????? ?? ??????? ???????? ?????????? .
?????? 1981 ???? ???? ??????? ?????? ?????? ? ?????? ??????? ???? ???????? ??????? ? ?????????? ??????? ??????. ????? ???? ???? ????? ?? ???? ?????????? ??????? ?????? ?????????? ???? ??????? ?????? ??????, ?? ??? ??? ?????????? ? ????.
???????? ???????? ?? ???????? ????????? ??????. ??? ??? ??????? ????????? ??????????????? ????????, ???????? ????????? ? ???? ????? ???????????. ???? ?????? ? ??????? ???? ????? ??????? ?? ???????? ?????, ????? ? ??? ???? ?????????? ?????? ???? ? ???? ????????? ???????, ? ????? ??????? ???????, ??? ??? ??????? ????????? ??????? ?????-??????????? ?????? ? ?????? ?? ?????? ???????????. ????? ? ???? ??? ???????? ????, ? ?????? ?? ????????????? ?????, ???????? ??? ???? ???????.
????? ?????? ??????? ?????? ?? ??????? ?? ???????? ????? ????? ?????? ?????? ??, ?? ???? ???? ??????? ???????????, ???????? ????????. ??????? ??? ??, ?? ????? ???????? ? ????? ????????? ????????, ?????????????? ?? ??????????? ???? ????????, ????????? ????? ?????? ? ???????, ?? ??? ??? ???????? ???? ?? ?????? ????????? ?????? ?????, ?????????? ? ??????????? ?????-??????????? ??????? ? ??????. ?? ???????? ??? ??, ?? ??????? ???????? ??????????? ?????? ????????? ?? ?????? ?????? ? ??????? ?? ???????? ?????? ????? ??????? ???????? ? ?????? ?????????.
????? ??????? ????????? ? ????? ????????, ?? ?. ?????? ???? ??????? ?????? ? ???? ??????, ??? ??????????? ?? ??? ??? ? ????????? ? ?? ???? ????????? ?????? ?? ??????????? ?????-??????????? ??????. ???, ? 1985 ?. ?? ????????? ??????? ??????????? ???????? ???????. ????? ? ?? ???? ??????? ????? ?????? ??????? ??????? ????????? ??????????? ????????. ?? ????? ???? ????????: ??????????? ???????? ???????, ???? ???????? ?????? ????? ??????, ??????? ????????? ???? ????????, ?????? ??????, ?????? ????????, ???? ??????? ?? ????? ????.
? 1986 ????, 13 ???????, ????? ??????? ?? ????????? ????????????? ??????????? ???????? ???????. ???? ???????? ????????? ?? ????? ???? ???????? ???????? ???????????? ????????? ????????, ?? ???????? ???????? ? ???? ?????? ?????? ? ???? ????????. ?? ????????? ??????????? ? ????? ?????????? ?? ??????????? ?????? ??????????? ???????? ???????. ?? ????? ? ????????? ????? ?????? ?????? ??????, ??????????? ?? ??????? ???? ????? ???????? ?? ???, ???????????? ???????? ?????? ??????? ? ??????? ?????? ?????????. ?? ???? ????? ?? ?????. ??, ?? ?????? ????? ???????, ???????? ??????? 14 ?????? 1991 ???? ?. ?????? ?????? ???? ? ??????????????? ?????????? ??????????? ???????.
????????? ???????????? ????????? ? ??????? 17 ?????? 1991 ???? ??? ???????? ??????? ????? ?????????. ????????? ????????? ????????? ????? ?????? ???????, ??????? ??????? ????????? ????? ????????? ?????? ??????. ? ?????? ???? ????????? ??????? ? ???????????? ???????? ? ?????????.
??????????? ?? ????????:
? ?????? ? ?????????? ??????, ?????????? ???? ??????? ?????? ?????a
? ????? ????????? ??????-?????.
? ?????????? ?????? ?. ??????????
DEŃKO MIKOŁAJ (UKR. MYKOŁA) (1905-1991), KAPŁAN GRECKOKATOLICKI
Ur. 29 XII w Besku (pow. Sanok). Syn Jana i Rozalii z d. Proć. Szkołę średnią ukończył w Sanoku. Po zgłoszeniu się do Seminarium Duchownego w Przemyślu został skierowany na studia do Rzymu, które ukończył uzyskaniem doktoratu z filozofii i licencjatu z teologii. Święcenia kapłańskie przyjął w Rzymie 16 X 1931. Po powrocie do Przemyśla rozpoczął wykłady w seminarium z języka starocerkiewno-słowiańskiego, liturgiki i śpiewu. Sprawował też funkcję ojca duchowego alumnów. W grudniu 1939 został mianowany kanonikiem kapituły. Okupację spędził w Przemyślu. Na przełomie 1945 i 1946 wyjechał na leczenie (dzięki czemu uniknął deportacji do ZSSR) do Krakowa, gdzie pomagał w greckokatolickiej parafii Świętego Norberta. Władze bezpieczeństwa, podejrzewając, iż plebania jest ośrodkiem ukraińskiego podziemia, 12 V 1947 dokonały aresztowania administratora ks. Stefana Hraba, a następnie przez 2 tygodnie inwigilowały plebanię, po czym zlikwidowały parafię. Ksiądz Deńko uniknął zatrzymania i przez następne 5 lat ukrywał się, pełniąc posługi kapelana w podwarszawskich żeńskich klasztorach rzymskokatolickich (m.in.. u sióstr benedyktynek i samarytanek).
16 XII 1952 ks. Deńko został aresztowany i na podstawie spreparowanych zarzutów oskarżony z art. 85 k.k. WP oraz § 6 dekretu z 13 VI 1946 o ?usiłowanie oderwania południowo wschodnich części obszaru Państwa Polskiego oraz współpracę z nacjonalistycznym ruchem ukraińskim w ten sposób, że brał udział w opracowaniu i wysłaniu do Watykanu kłamliwych i oszczerczych sprawozdań?. Razem z nim sądzeni byli: ks. Paweł Puszkarski ? prowincjał 00. bazylianów w Polsce, oraz bazylianin ks. Pasyw Szewaha. 31 Xli 1953 WSR w Warszawie skazał ks. Deńkę na 12 lat więzienia, utratę praw publicznych przez okres 5 lat i przepadek całego mienia na rzecz Skarbu Państwa. NSW w Warszawie na posiedzeniu 28 11 1954, po uwzględnieniu rewizji wniesionej przez obrońcę, zmienił kategorię zarzutu z art. 85 k.k. WP na art. 86 § 2 k.k. WP i utrzymał wyrok w mocy, jako uzasadnienie podając, że ks. Deńko razem z ks. Puszkarskim ?usiłowali przemocą obalić ustrój Państwa Polskiego, biorąc aktywny i kierowniczy udział w prowadzonej przez Watykan kampanii oszczerstw przeciwko Polsce Ludowej i ZSRR i uczestnicząc w wysyłaniu oszczerczych sprawozdań o rzekomym terrorze religijnym w Polsce i rzekomych prześladowaniach duchowieństwa greckokatolickiego?. Proces duchownych greckokatolickich łączył się z procesem bp. Czesława Kaczmarka z września ł 953 (w którym zeznawał jako więzień m.in. ks. Puszkarski), a w związku z osobą bp. Antoniego Baraniaka miał ewentualnie posłużyć do przyszłej sprawy sądowej prymasa Stefana Wyszyńskiego.
Ks. Deńko był więziony w Warszawie, Sztumie, Rawiczu i Wronkach. Po wyjściu na wolność w listopadzie 1956 przez niemal rok leczył się, a następnie przyjechał do Krakowa, gdzie rozpoczął starania o reaktywowanie parafii greckokatolickiej, zakończone połowicznym sukcesem. Od stycznia 1958 rozpoczął odprawianie nabożeństw greckokatolickich w kaplicy św. Doroty w kościele Świętej Katarzyny (obowiązki te pełnił przez 33 lata). Jednocześnie po kilku latach rozpoczął odprawianie coniedzielnych nabożeństw w Katowicach i okazjonalnie w różnych parafiach greckokatolickich na terenie całej Polski. W 1956 otrzymał tytuł szambelana papieskiego, a w 1967 został mianowany przez metropolitę Józefa Slipy ja mitratem i archidiakonem Kapituły greckokatolickiej diecezji przemyskiej, nie uznawanej przez władze państwowe. Zmarł 14 IV 1991.
Igor Hałagida
?????? ??? ????? ? ???????????. ?-?. ??????? ??????? ??????, ????? ????????? ?? ???????????:
????? ?. ????. ??????? ??????? ??? ??? ???????? ?. ????. ?????? ?????? ? ??????? ? 17.04.1991 P. ? ? ????????? ? 18.04.1991 ?. – ??????o: http://www.patriyarkhat.org.ua/statti-zhurnalu/slovo-o-mitr-stepana-dzyubyny-pid-chas-pohoronu-o-mitr-mykoly-denka-u-krakovi-17-04-1991-p-i-u-peremyshli-18-04-1991-r/
????????? ???? ???????????? ?????? – ??????o: http://www.patriyarkhat.org.ua/statti-zhurnalu/ternystyj-shlyah-strazhdalnoji-tserkvy/
???????? ??? ?????-???????????? ????????? ? ??????? – ??????o: http://www.archivioradiovaticana.va/storico/2007/05/03/%D0%B2%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2%D0%BA%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%BE_%D0%B3%D1%80%D0%B5%D0%BA%D0%BE-%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%86%D1%8C%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D1%81%D0%B2%D1%8F%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D1%83_%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%96/ucr-131579
?????? ?????? – ???????? ? ????????? ? ??????? ????????????. – ??????o: https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0_%D0%94%D0%B5%D0%BD%D1%8C%D0%BA%D0%BE
???????? ??? ???? ????????? ?. ?-? ?????? ?????? ?????? – ??????o: http://cerkiew.org/2021/04/05/%d1%82%d1%80%d0%b8%d0%b4%d1%86%d1%8f%d1%82%d1%8c-%d0%bb%d1%96%d1%82-%d1%82%d0%be%d0%bc%d1%83-%d1%83%d0%bf%d0%be%d0%ba%d0%be%d1%97%d0%b2%d1%81%d1%8f-%d0%be-%d0%b4-%d1%80-%d0%bc%d0%b8%d1%82%d1%80%d0%b0/
????? – ???? – ?. ?-? ?????? ?????? ??????. – https://www.youtube.com/watch?v=cMKkVo8ZveE
???? ? ????? ? ?????????? ?????? ?. ????? ???????
?. ????? ??????
